Rode loop
Dysenterie is een zware vorm
van diarree die wordt
gekenmerkt door de
aanwezigheid van bloed in de
ontlasting. Dysenterie is een
zware vorm van diarree die
wordt gekenmerkt door de
aanwezigheid van bloed in de
ontlasting.
Ferrariskaarten
De Ferrariskaarten (Carte de
Ferraris) zijn een verzameling
van 275 uiterst gedetailleerde
topografische kaarten van de
Oostenrijkse Nederlanden. Zij
kwamen tussen 1771 en 1778
tot stand onder leiding van
Joseph de Ferraris, generaal bij
de Oostenrijkse artillerie,
veldmaarschalk in de
Oostenrijkse Nederlanden. Het is
de eerste systematische en
grootschalige kartering, zowel in
“België” als in heel West-Europa.
Vonckisten
De vonckisten waren in de
Zuidelijke Nederlanden de
aanhangers van Jan Frans
Vonck. Bij de vorming van de
Verenigde Nederlandse Staten in
1789 vormden zij de eerder
progressieve fractie tegenover
de statisten. Samen zetten zij
zich evenwel af tegen het beleid
van keizer Jozef II, hetgeen
leidde tot de Brabantse
Omwenteling.
De vonckisten wilden komaf
maken met het ancien régime
van de standen.
1700
De
grachten
rondom
het
domein
van
het
kasteel
d'Ursel
worden
aangelegd,
onder
impuls
van
hertog
Conrard-Albert.
De
grachten
worden
gevoed met water uit de Vliet. Vanaf dit jaar (tot 1714) wordt ook het park heraangelegd met perken, fonteinen en beeldhouwwerk.
1701
Hingene wordt gedwongen haver te leveren aan een afdeling dragonders, die in Antwerpen gelegerd zijn.
1702
Ten gevolge van de loting, moet Hingene 6 soldaten leveren voor het Spaanse leger.
1703
Fort
Sint
Margriet
wordt
versterkt.
Door
middel
van
boten
worden
loopbruggen
gemaakt
over
de
Rupel
naar
Wintam,
en
ook
over
de
Schelde nabij Branst.
1706
Hingene levert arbeidskrachten (pioniers) voor werk aan het fort van Dendermonde.
Fort Sint Margriet wordt ingenomen en bezet door Hollandse soldaten.
1713
Conrard Albert graaf d’Ursel trouwt met Elisabeth Eleonara prinses van Salm.
Het
kasteel
van
Hingene
wordt
verbouwd
onder
leiding
van
architect
Jean
Beaucaire.
De
plannen
leiden
tot
een
gebouw
met
3
vleugels,
opgetrokken rond een centrale hal.
1714
De
heer
van
Hingene
plaatst
een
heerlijkheidspaal.
Als
schandpaal
gebruikt
men
een
houten
paal,
die
wordt
geplaatst
en
weggehaald
ngl. de behoefte.
1716
Conrard Albert wordt tot hertog van Ursel verheven door Karel VI van Oostenrijk.
1717
Conrard
Albert
d'Ursel,
de
eerste
hertog
d'Ursel,
wordt
eigenaar
van
de
goederen
in
Hingene,
waaronder
het
kasteel.
Hij
is
officier
in
het
leger,
en
vandaar
weinig
aanwezig
op
het
kasteel,
maar
toch
laat
hij
veranderingswerken
uitvoeren.
In
1713
huwde
hij
met
prinses
Eleonora van Salm. Dit jaar wordt in Brussel uit dit huwelijk een zoon geboren, die later de 2de hertog van Ursel zal worden.
1723
Dijkbreuken
1737
2 mei: de gewassen op het veld bevriezen!
Veel sneeuw en lang durende vorst.
1738
Hertog
Conrard
Albert
d'Ursel
overlijdt,
en
zijn
zoon
Charles
hertog
d’Ursel
erft
naast
het
domein
in
Hingene
ook
een
uitgestrekt
domein
in
Durbuy.
Charles
is
ridder
in
de
orde
van
het
Gulden
Vlies
en
militair
gouverneur
in
Brussel.
Hij
bezit
een
hoogoven
in
Durbuy
en
een
glasblazerij
in
Eikevliet.
Charles
d'Ursel
is
de
schoonvader
van
graaf
de
Ferraris,
die
later
de
Kabinetskaart
van
de
Oostenrijkse
Nederlanden samenstelt.
1739
10
jan:
begin
van
een
strenge
winter
die
meer
dan
2
maanden
duurt,
en
die
leidt
tot
voedselgebrek
omdat
veel
gewassen
bevriezen.
Een
groot
deel
van
de
veestapel
komt
om,
bij
gebrek
aan
voer.
Later
in
het
jaar
volgt
dan
weer
wateroverlast.
Op
een
aantal
plaatsen
in
de
streek kan men met schuiten over de weides varen (rond Pasen). Op 1 mei ligt de sneeuw 30 cm dik.
Het fort Sint Margriet wordt niet langer gebruikt als verblijfplaats voor invalide soldaten.
De sacristieën van Hingene - Nattenhaasdonk en Liezele worden gerenoveerd.
1740
Charles d’Ursel trouwt met Maria Josepha Eleonora prinses van Lobkowitz.
1741
Zware
regenval
in
het
voorjaar
en
een
droge
zomer
zorgen
voor
een
grote
hongerperiode.
Er
wordt
zelfs
stro
uit
het
dak
gehaald,
om
het
vee
eten
te
geven!
De
daaropvolgende
oogst
mislukt,
en
als
de
boeren
dan
ook
nog
moeten
zorgen
voor
eten
en
voer
voor
de
voorbijtrekkende Franse troepen, is de ramp compleet.
Epidemie van rode loop. In Puurs alleen al overlijden 70 mensen.
1742
In oktober begint het al te vriezen, en de haver bevriest. Om het voedselgebrek op te lossen, wordt eten uit het buitenland ingevoerd.
De pastorij van Nattenhaasdonk wordt gerenoveerd.
1745
Permanente aanwezigheid van Franse soldaten in onze gewesten (in Lippelo, Liezele, St Amands, Mariekerke, Puurs en Willebroek).
De
gemeentes
worden
verplicht
materiaal
en
eten
te
leveren
aan
de
legers.
De
soldaten
hakken
willekeurig
bomen
om
tot
brandhout
en
richten daarbij grote schade aan.
Het gewest moet soldaten leveren, die 6 jaar dienst zullen nemen en die door de gemeente onderhouden worden voor 40 gulden per jaar.
Engelse
legereenheden
komen
Oostenrijk
ter
hulp,
en
zetten
langs
de
Schelde
een
aantal
sluizen
open
(o.a.
nabij
Eikevliet),
waardoor
de
polders onder water komen te staan. De Fransen nemen fort Sint Margriet in en verwoesten het helemaal.
17
aug
-
7
sep:
Koning
Lodewijk
XV,
aanvoerder
van
de
Franse
soldaten,
verblijft
met
zijn
generale
staf
in
kasteel
te
Melis.
Zijn
soldaten
richten schade aan in de gemeente, en vernielen o.a. de muur van het kerkhof.
dec: strenge vorstperiode, waardoor arbeidskrachten worden opgeëist voor het leger, om het ijs op de waterwegen te breken.
1746
De
bevolking
moet
haver,
hooi
en
paarden
leveren
aan
het
Franse
leger.
De
wegen
zijn
zo
slecht
berijdbaar
dat
de
karren
meestal
met
meerdere paarden moeten worden bespannen.
De Franse soldaten maken kampementen op in Willebroek, Ruisbroek, Eikevliet en Kalfort. Ze eisen nog maar eens hooi en graan op.
Militairen zetten de sluizen open, waardoor grote gebieden van Klein-Brabant onder water komen te staan.
19
mei:
de
Fransen
nemen
Fort
Margriet
in
en
verwoesten
het.
De
inhoud
van
de
kapel
van
het
fort
wordt
overgebracht
naar
de
kerk
van
Nattenhaasdonk. Op deze dag verlaten de Oostenrijkers hun stellingen.
1747
Franse ruitercompagnies legeren in onze gewesten, en eisen nog maar eens haver en hooi.
1749
Karel
van
Lotharingen,
de
gouverneur
van
de
Oostenrijkse
Nederlanden,
brengt
een
bezoek
aan
de
hertogelijke
familie
d'Ursel
in
Hingene.
1750
Rond
deze
tijd
begint
men
met
het
leggen
van
kasseien
op
de
belangrijkste
verbindingswegen
in
onze
gewesten.
Ook
losplaatsen
langs
de rivieren krijgen een harde bedekking.
1756
Charles d’Ursel laat het kasteel van Hingene verbouwen (tot 1761). Bouwmeester is G.N. Servandoni.
De Winthammolen of Koutermolen is in bezit van graaf Carolus d'Ursel.
1759
Tweede
bezoek
van
Karel
van
Lotharingen
aan
de
hertog
van
Ursel.
Hij
reist
met
zijn
hofhouding
in
een
"praaltrein"
van
12
rijtuigen,
getrokken door 70 paarden.
1761
Francis Huyghelen volgt zijn vader Filips op als dijkgraaf van het polderbestuur.
De
Italiaanse
architect
Giovanni
Nicolano
Servandoni
verbouwt
het
kasteel
van
Hingene
volgens
de
regels
van
het
classicisme.
Hij
bepaalt
het
huidige
uitzicht
van
het
kasteel,
o.a.
door
de
hoofdingang
van
het
domein
te
verplaatsen
(naar
de
huidige
plaats).
De
werken
duren tot 1764. Het kasteel is dan in bezit en wordt bewoond door de familie d'Ursel.
1765
17 jun: de kinderen Gommez verkopen de getijdemolen op de Vliet voor 51.700 gulden aan hertog d'Ursel.
1768
Pokkenepidemie, met veel sterfgevallen als gevolg.
1771
Volgende nummers worden door de Ferraris aan de Klein-Brabantse gemeentes toegekend:
# 14 aan Sint Amands
# 20 aan Lippelo
# 23 aan Liezele
# 24 aan Puurs
# 25 aan Ruisbroek
# 28 aan Mariekerke
# 29 aan Hingene
# 30 aan Bornem
# 31 aan Temse en Weert
# 44 aan Nattenhaasdonk.
Huwelijk van Wolfgang Willem d’Ursel met Maria Flora prinses van Arenberg.
24 jun: inhaling van hertog Wolfgang d'Ursel en zijn echtgenote Maria Flora d'Arenberg.
1773
Charlotta d'Ursel trouwt met Karel Leopold baron van Stain in de kapel van het kasteel van Hingene.
1775
Hertog Charles d’Ursel overlijdt in Brussel.
Wolfgang
Guillaume
d'Ursel
(°1750
+1804)
wordt
de
eigenaar
van
het
domein
in
Hingene
en
heer
van
Hingene.
Hij
is
generaal
majoor
in
dienst
van
de
Oostenrijkse
keizer
en
heeft
nauwe
contacten
met
de
Habsburgse
adel.
Hij
is
gehuwd
met
Flore
prinses
van
Arenberg.
Hij
is
een
schoonbroer
van
generaal
Frans
de
Ferraris.
Hij
wil
dat
de
gegoede
burgerij
meer
macht
en
inspraak
krijgt
in
het
bestuur
van
het
land
(Vonckisme).
De
huisleraar
voor
hun
zoon
Charles
Joseph
is
Secrétan,
een
Zwitsers
revolutionair.
Door
zijn
toedoen
komt
Flore
in
contact met leden van het Geheim Genootschap, die kanonnen zoeken die moeten dienen voor de strijd tegen de Oostenrijkers.
1778
De kerk van Eikevliet wordt herbouwd (behalve de toren).
1779
In
de
buurt
van
de
Notelaer
staat
de
herberg
die
wordt
uitgebaat
door
de
veerman.
Keizerin
Maria
Theresia
wil
het
aantal
drankgelegenheden
drastisch
verminderen,
maar
vindt
dat
deze
herberg
noodzakelijk
is
voor
de
passanten
die
moeten
worden
overgezet. Johannes Wauters is de herbergier.
Wijding van de kerk van Puurs en Eikevliet.
1781
Epidemie van “rode loop” in Klein-Brabant.
1784
Wolfgang
Willem
d’Ursel
wordt
benoemd
tot
generaal-majoor,
met
een
volksfeest
in
de
gemeente
als
gevolg.
De
Kasteeldreef
wordt
aangeplant en komt in het verlengde van de hoofdas van het kasteelpark.
1787
Joannes Franciscus Van Goethem wordt gemeentesecretaris van Hingene (tot 1801).
1790
Wolfgang
Guillaume
d'Ursel
(°1750
+1804)
wordt
gevangengenomen
en
vlucht
naar
Frankrijk
en
daarna
naar
Duitsland.
Zijn
zoon
Charles
Joseph
zal
hem
opvolgen.
Onder
Napoleon
wordt
hij
burgemeester
van
Brussel,
en
in
1810
zal
hij
de
keizer
verwelkomen.
Later,
onder het nieuwe regime wordt hij senator en burgemeester van Hingene.
1791
Wolfgang
Guillaume
d’Ursel
en
zijn
echtgenote
Flore
d'Arenberg
laten
aan
de
Schelde
het
classicistisch
jacht-
en
zomerpaviljoen
de
Notelaer
bouwen,
naar
een
ontwerp
van
de
Franse
hofarchitect
Charles
de
Wailly
(°1730
+1798).
Dagelijks
toezicht
op
de
werf
is
in
handen
van
architect
Antoine
Marie
Joseph
Payen
(°1749
+1798),
die
woont
bij
rentmeester
Van
Goethem
in
Hingene.
De
bouwwerken
duren tot 1794. Een deel van het gebruikte materiaal komt van het Hof van Hoboken.
1792
In Eikevliet probeert men tevergeefs een zelfstandige parochie op te richten.
1793
Klein-Brabant - Franse bezetting
Er moeten weer leveringen worden gedaan aan het Oostenrijkse leger. Regimenten uit Hannover verblijven in Rumst.
2
apr:
Boom
moet
voor
de
Pruisische
soldaten
"twee
wagens
bespannen
met
twee
paarden
ende
voorsien
voor
vier
dagen
voedsel,
om
langs Lier, Mechelen ende Aelst te rijden naar Gent."
20
apr:
voor
de
troepen
"van
Zijn
Groot
Brittannische
Majesteit
in
het
vastland
van
Europa
moesten
zeffens
geleverd
worden
200
pond
stro, twee karren bespannen met één peerd... voor de Hannoverse troepen moet Boom 6 karren leveren".
De hertog d’Ursel leent 100.000 gulden aan Oostenrijk, zonder rente.
1794
Willem
Huveneers
(°1751
Aarschot
+1806
Hingene)
wordt
pastoor
van
Nattenhaasdonk.
In
de
periode
van
1798
tot
1801
trekt
hij
met
de
brigands eerst naar Zele en later naar de Kempen, maar hij keert in 1801 terug naar zijn parochie.
1795
Heel strenge winter.
Frederik van Salm, gewezen heer van Liezele, Lippelo en Malderen wordt in Parijs onthoofd.
Bij de afschaffing van de heerlijkheden, worden Oppuurs en Weert vergeten. Nattenhaasdonk wordt dan weer aangeduid als gemeente.
Klein
Brabant
wordt
als
gevolg
van
de
indeling
van
advocaat
d'Outrepont
kanton
Puurs
genoemd,
hoort
thuis
in
het
arrondissement
Mechelen, wat op zijn beurt ingedeeld wordt bij het Departement van de Twee Nethen, met hoofdplaats Antwerpen.
Bornem
en
Sint
Amands
leggen
zich
niet
neer
bij
de
indeling
bij
het
kanton
Puurs,
en
geven
er
de
voorkeur
aan
om
bij
Vlaanderen
ingedeeld te worden (Departement van de Schelde).
1799
Nattenhaasdonk wordt bij de gemeente Hingene gevoegd.
(Bron: http://www.willebroek.info/HISTORY)